07/11/2020
Naoružanje i municija izvezeni iz Srbije koriste se u jermenskim oružanim snagama angažovanim u odbrani Nagorno-Karabaha. Na video snimcima sa ratišta prepoznali smo protivavionske trocevce M55 kalibra 20 mm, minobacače M75 120 mm i snajperske puške Crna strela 12,7 mm.
U ratnom plenu oružanih snaga Azerbejdžana su deo tih sredstava i minobacačke mine proizvedene u Srbiji. Jermeni su došli do mitraljeza M02 12,7 mm koje su koristili najverovatnije plaćenici iz Sirije koji se bore za račun Azerbejdžana.
Protivavionski topovi M55
Ministarstvo odbrane Azerbejdžana svakodnevno na YouTube stavlja snimke sa terena kao deo propagandnog rata i na recentnim snimcima od 5. novembra jasno se vidi gusenično borbeno vozilo MT-LB na koje je postavljen srpski protivavionski top 20/3 mm M55A4.
Problemom mobilnosti oruđa čija je masa na vatrenom položaju nešto veća od jedna tone rešili su jednostavnom ugradnjom na zadnjem delu MT-LB, pouzdanog artiljerijskog tegljača nasleđenog iz vremena SSSR-a.
Jermeni su postavili dodatnu zaštitu za nišandžiju. Samohotka je ostavljena u povlačenju kao i ranije dva MT-LB jedan sa PAT M55A3 i jedan sa M55A4. Na snimku od 5. novembra pored jednog ostavljenog T-72 vidi se još jedan MT-LB sa M55A3. Čini se po detaljima na vozilima i bojanju koje je različito na svakom primerku da broj trocevaca u Nagornom Karabahu prelazi tri za koja postoji potvrda da su prošle godine izvezeni.
Puška Crna strela
Na snimcima Ministarstva odbrane Azerbejdžana od 27. oktobra vide se u osvojenoj kasarni u mestu Fizuli primerak snajperske puške M93 Crna strela kalibra 12,7 mm, karakterističnih municijskih kutija Zastavine prozvodnje za puškomitraljez M84 7,62 mm.
Uočavaju se i naslagani sanduci sa minobacačkim minama 120 mm i to lakim trenutno-fugasnim M62P3 i dimnim M64. Prema oznakama radi se o predratnoj proizvodnji iz fabrike Pretis u Vogošći.
Minobacači M75
U prilogu TV stanice ANNA iz Abhazije koja je poznata po izveštajima iz rata u Siriji snimanim u realnim borbama postavljenom na YouTube 5. novembra vidi se dejstvo srpskim minobacačima M75.
Prema novinaru ANNA radi se o borbama koje se vode za vrhove južno od sela Karintak kod grada Šuši. Diverzanti Azerbejdžana od 31. oktobra pokušavaju zauzeti dominantne tačke na terenu, a Jermenska pešadija uz podršku između ostalog minobacača iz Trstenika to ne dozvoljava.
Mitraljez Kojot
U jermenskom ratnom planu našlo se takođe naoružanje poreklom iz Srbije koje ima kontraverzno poreklo – mitraljez M02 Kojot 12,7 mm koji je prikazan na jednom TV izveštaju.
Ceni se da se radi o sredstvu koje su sa sobom doneli plaćenici iz Sirije koji su vrbovani od turske obaveštajne službe i poslani na Kakvaz. U Siriji ranije su već uočeni Kojoti u rukama anti-Asadovskih milicija i pretpostavlja se da su tamo došli kao donacija Saudijske Arabije koja je legalno uvezla stotine mitraljeza Kojot.
Odakle oružje u Jermeniji
Sredstva ratne tehnike i municija poreklom iz Srbije podudaraju se na izvoznim poslovima firme Vektura trans iz Beograda koja se dovodi u vezu sa kontraverznim trgovcem Slobodanom Tešićem.
Beogradski nedeljnik NIN jula ove godine objavio je detalje iz dokumenata o izvozu u Jermeniju ugovorenom 2018. Sa iznajmljenim avionima Iljušin 76TD, Iljušin 62M i Boing 747 naručena sredstva prevezena su sa niškog i beogradskog aerodroma u Jerevan u 16 letova prošle godine i dva leta 14. i 15. jula ove godine.
U istoj nedelji u kojoj je Iljušin 62M sletao u Jerevan dogodili su se višednevni oružani sukobi na Kavkazu. Prema zvaničnim tvrdnjama Bakua koji su dokumentovani video snimcima pronađene si dokazi da su Jermeni koristili minobacačke mine iz nove proizvodnje fabrike Krušik iz Valjeva.
Na Jermenskoj TV stanici prikazana je obuka na minobacačima takođe proizvedenim u Srbiji.
Prema podacima na koje se poziva NIN prema ugovorima izvezeno je u Jermeniju 142 minobacačkih mina kalibara 120 mm, 82 mm i 60 mm. One su prozivedene u Krušiku kao i 10 raketa 122 mm za višecevni lanser raketa BM-21 Grad.
Kasnije se kada su Azerbejdžanci i Turci pokrenuli ofanzivu na Nagorni karabah pokazalo da su to rakete G-2000, projekat beogradske firme EDePro zasnovan na standardnoj ruskoj raketi 122 mm, ali sa udvostručenim dometom sa 20 km na 40 km.
Na izvoznoj listi bilo je 100 minobacača 120 mm proizvedenih u fabrici PPT-Namenska u Trsteniku i tri protivavionska topa M55 iz viškova Vojske Srbiji.
Prema podacima magazina NIN radi se o varijanti M55A4 sa računarsko-hidrauličnim uređajem J171 koji je u Zavodima Crvena Zastava u velikim serijama izrađivan 1980-tih godina.
Na video snimcima sa terena vidi se da su Jermeni imali i stariji model M55A3B1 sa kolimatorskim nišanom kakav se proizvodio od sredine 1970-tih. Sva oruđa porodice M55 povučena su iz naoružanja i ponuđena su na prodaju. Početkom prošle godine u viškovima se nalazilo 362 komada varijante M55A4 i 535 komada M55A3.