U Rumuniji preko 5.000 američkih i drugih savezničkih vojnika, stigli i AVAKS-i

23.01.2023 Ukupne snage NATO i SAD u Rumuniji trenutno broje više od 5.000 vojnika sa oklopnim, vozilima, tenkovima, artiljerijom, sistemima za PVO i borbenom avijacijom koja je nedavno ojačana i AVAKS avionima. To je najbrojnije prisustvo savezničkih trupa u ovom delu Evrope. Najveći broj ljudi u Rumuniji imaju Amerikanci. Reč je o 4.000 vojnika iz elitne 101. vazdušno-desantne divizije i drugih pratećih jedinica, a tu je i NATO borbena grupa sa 1.000 vojnika i 150 letača i tehničara iz Italije. Od sredine januara u Rumuniji su i avioni AVAKS Severnoatlantskog saveza. Za dva meseca, planira se zamena američkih snaga s tim da će nova rotacija takođe doći iz 101. divizije. Američki zvaničnici navode da je osim osnovnog zadatka podrške saveznicima iz NATO i odvraćanja Rusije od agresivnih akcija, pripadnici vojske mogu da steknu dragocena iskustva. Osnovni zadaci u Rumuniji za 101. diviziju su odbrana obale Crnog Mora, što bi prema američkim procenama, bilo važno i u sličnim operacijama, ali u Aziji, na mestima potencijalnih sukoba Kine i Tajvana. Kontigent američke vojske čine pripadnici 2. brigade 101. vazdušno desantne divizije, sa oklopnim vozilima JLTV i Hamvi, vučnim haubicama M-119 kalibra 105 i M777A2 kalibra 155 milimetara, ojačani borbenim helikopterima AH-64 Apač, CH-47 Činuk i UH-60 Blek Hok. Američka 101. divizija je na svom Tviter nalogu objavila i da se u Rumuniji izvodi redovna obuka, odnosno vazdušno-desantni kurs za nove vojnike koji su stupili u jedinicu neposredno pre dolaska na istočne granice NATO. Najnovije pojačanje za NATO u Rumuniji su avioni E-3 Sentri, poznatiji kao AVAKS, namenjen za vazdužno osmatranje javljanje i navođenje, koji su stigli 17. januara sa osobljem koje broji oko 180 ljudi. AVAKS je zajedničko vlasništvo NATO-a još od kraja 70-ih godina prošlog veka, ali je formalno registrovan u Luksemburgu. Mogućnosti aviona su rano otkrivanje ciljeva u vazdušnom prostoru na daljinama od 375 kilometara. To znači da NATO sada može da detektuje ruske avione i helikoptere iznad većeg dela Krima, južne Ukrajine, Odese i delova Hersonske oblasti i to dok se nalazi u vazdušnom prostoru Rumunije. NATO borbena grupa pojačane budnosti (NATO enhanced Vigilance Activity) je pod komandom Francuske kao vodeće nacije. Komandant je pukovnik Aleksandar de Felinjon ( Alexander de Feligonde) iz 1. oklopnog puka Oružanih snaga Francuske. Borbenu grupu čini oko 1.000 vojnika iz Francuske, Holandije i Belgije. Francuska vojska je i objavila i detalje o NATO snagama u Rumuniji. Glavninu čini ojačani bataljon od 700 vojnika ( 620 iz Francuske i 80 iz Holandije) i od naoružanja poseduju 13 tenkova Leklerk, 24 oklopna vozila VBCI, 32 oklopna vozila VBL, 37 taktičkih vozila VT4, 3 višecevna raketna lansera LRU i 3 minobacača kalibra 120 milimetara. Takođe, poseduju 26 džipova Mercedec G280, 3 kvada i holandska vojska ima 4 kamiona Scania WLS. Francuzi su u bazu Kapu Midia na obali Crnog Mora stacionirali raketni sistem za protivvazaduhoplovnu odbranu MAMBA. Sistem ima rakete ASTER 30, koji gađa ciljeve brzine 5.000 km/h (vazduhoplove i taktičke balističke rakete ) na daljini od 100 i visini od 30 kilometara. Posada koja opslužuje sistem broji 100 ljudi. Ministarstvo odbrane iz Haga, saopštilo je da se u Rumuniji u NATO snagama nalazi 200 pripadnika holandske vojske. U sastavu borbene grupe nalaze i vojnici iz Belgije, koji su prisutni na bazi rotacije sa snagama iz Holandije. Belgijska vojska nije saopštila tačan broj svojih pripadnika u Rumuniji, osim podatka da se na Istoku Evrope nalazi 295 ljudi u NATO borbenim grupama u Letoniji, Litvaniji, Poljskoj i Rumuniji. Italija je kao deo redovne rotacije zajedničke zaštite NATO članica, poslala u novembru četiri aviona Jurofajter Tajfun sa 150 pripadnika tehničkog i letačkog osoblja. Oni su zamenili kanadske višenamenske lovce CF-18. NATO snage u Rumuniji čine i komandne strukture od kojih su neke postojale još pre početka rusko-ukrajinskog rata, sa ciljem da budu na terenu i spremne za pokretanje akcije. U 2018. postala je operativna Komanda divizije Jugoistok, koju vodu rumunski general major. Strukture su dodatno ojačane kada je Francuska je posle Samita NATO u Madridu poslala u Rumuniju visokog nacionalnog predstavnika i Istureni komandni element brigade.